داستان آدم و حوا در غزل معاصر

سروده های شاعران جز این که آینه ی ذهن و ذوق هنری و ادبی پدیدآورندگان خودند، آینه ی آموخته ها و دانسته های گوناگون آنان نیز هستند. و بازتاب هرچند فشرده و گذرای همین آموخته ها و دانسته هاست که آثار ادبی را از داده های گوناگون تاریخی، اساطیری، جامعه شناختی و ...سرشار می سازد. این داده ها که در زبان ادب تلمیح و اشاره نام گرفته اند، خاست گاه های گوناگونی دارند که یکی از زاینده ترین آن ها داستان های اساطیری و تاریخی است به ویژه داستان های پیامبران و قهرمانان. از میان داستان های پیامبران نیز داستان آدم و حوا داستانی است که با رویدادهای شگفت و شیرینش همواره الهام بخش شاعران بوده است. این داستان به ویژه در غزل امروز بسیار مورد توجه قرار گرفته و دستمایه ی مضمون آوری ها، نکته پردازی ها و تصویر سازی های بسیاری شده است. نیز همگام با تحولات و دگرگونی هایی که در این روزگار در شعر و ادب پدید آمده، بهره گیری از این داستان نیز رنگ و رویی تازه یافته است. برجسته ترین تازگی آن نیز درباره ی میوه ی ممنوع است که در طول تاریخ ادبی، همواره گندم بوده است و در این شصت هفتاد سال اخیر با اثرپذیری از فرهنگ فرنگ به سیب تبدیل شده است. بر بنیاد همین داستان، سیب در شعر امروز به گونه ی نمادی از عشق، هوس، فریب و گناه نیز درآمده است. در این پژوهش به شیوه ی کتابخانه ای با بررسی بیش از صد دفتر از سروده های شاعران معاصر و بیشتر شاعران دهه های هفتاد و هشتاد و نود، بازتاب این داستان و عناصر گوناگون آن در شعر امروز نشان داده شده است و برای آشنایی با اصل داستان نیز فصل نخست به نقل و تحلیل داستان بر پایه ی متون مذهبی، تفسیری و عرفانی ویژه شده است.